İnşaatı başlamamış veya devam eden projelerden ev almak cazip fiyat avantajları sunsa da, ciddi riskler barındırıyor. Uzmanlar, topraktan konut alacak vatandaşları hukuki ve finansal güvence olmadan sözleşme imzalamamaları konusunda uyarıyor.
Topraktan Daire Almak: Ucuz Fiyat, Yüksek Risk
Konut sahibi olmak isteyen pek çok kişi, henüz temeli atılmamış veya inşaatı devam eden projelerden “topraktan” daire almayı tercih ediyor. Bu satış türü, fiyat açısından cazip gelse de beraberinde birçok belirsizlik ve mağduriyet potansiyeli taşıyor. Son dönemde artan tüketici şikâyetleri, sektör uzmanlarını bir kez daha uyarı yapmaya yöneltti.
Topraktan satışlar genellikle müteahhit firmalar tarafından başlatılıyor. Projenin tamamlanması koşuluyla alınan bu evler, istenilen sürede teslim edilmediği gibi bazen hiç hayata geçirilemeyebiliyor. Bu da vatandaşların hem maddi hem manevi kayıplar yaşamasına yol açıyor.
Topraktan Daire Alırken Nelere Dikkat Edilmeli?
Uzmanlar, yatırım yapmadan önce bazı temel hususların mutlaka kontrol edilmesi gerektiğini vurguluyor:
- Projeye ait ruhsat ve imar belgeleri tam mı?
- Arsanın tapu durumu net mi, hisseli mi yoksa tek parsel mi?
- Firma geçmişte kaç proje tamamlamış, teslimat süresi ne kadar sürmüş?
- Ödemeler noter onaylı sözleşme ve banka güvencesi ile yapılıyor mu?
- İlgili firmanın TSE veya yapı denetim belgeleri bulunuyor mu?
Bu kriterler sağlanmadan yapılan satın almalar, ileri vadede ciddi yasal uyuşmazlıklara dönüşebiliyor.
Maket Üzerinden Satış: Gerçek ile Hayal Arasındaki Fark
Birçok projede tüketicilere görsel maketler ve 3D videolar üzerinden tanıtım yapılıyor. Ancak gerçekte ortaya çıkan daire ile tanıtılan proje arasında büyük farklılıklar oluşabiliyor. İnşaat tamamlandığında; dairenin metrekaresi, iç malzeme kalitesi veya peyzaj düzenlemesi, vaat edilenin çok altında kalabiliyor.
Bu nedenle, yapılacak sözleşmede kullanılacak malzemenin türü, teslim tarihi ve olası gecikme cezaları gibi maddelerin açık şekilde yer alması gerekiyor.
Finansal Güvence ve Tüketici Hakları
Topraktan konut alacakların en çok dikkat etmesi gereken konu ise ödeme planının güvenceli olup olmadığı. Bazı firmalar doğrudan banka garantisi olmadan vatandaşlardan ödeme talep ediyor. Bu gibi durumlarda yaşanacak iflas ya da ifa etmeme riskinde tüketici, hukuki olarak kendini çok zor bir sürecin içinde bulabiliyor.
Bu sebeple:
- Ödemeler mümkünse banka teminatı altında yapılsın.
- Tüm belgeler yazılı ve noter onaylı olsun.
- Gecikme veya iptal durumlarına dair maddeler net şekilde belirtilsin.
Teslim Tarihi Geciken Projeler Artıyor
Son yıllarda ekonomik dalgalanmalar nedeniyle birçok proje zamanında teslim edilemiyor. Müteahhit firmalar inşaat maliyetlerinin artmasını gerekçe göstererek süre uzatımına gidiyor. Bu da vatandaşların kira ödemeye devam etmesine ve çift giderle karşılaşmasına neden oluyor.
Yetkililer, inşaat firmalarının geçmiş projelerine dair bilgilerin incelenmesini ve ticaret sicil kayıtlarına ulaşılmasını öneriyor. Firmanın daha önce tamamladığı projelerin teslim performansı, önemli bir referans kaynağı olabilir.
Resmi Kurumlardan Uyarılar Artıyor
Tüketici Dernekleri ve Belediyeler, özellikle büyükşehirlerde yaşanan mağduriyetler nedeniyle sık sık kamuoyuna bilgilendirme yapıyor. Birçok dava süreci halen devam ediyor ve tüketici hakem heyetlerinin dosya yükü artmış durumda. Bu da dava süreçlerinin uzamasına neden oluyor.
Konut sahibi olmak hayal değil, ancak bilinçli yatırımcı olmak şart. Topraktan daire almak isteyen herkesin araştırma yapmadan, güvence almadan sözleşme yapmaması öneriliyor. Aksi takdirde hayal edilen ev, yalnızca bir reklam afişinden ibaret kalabilir.
