Tahliye Edilen Kiracı Hakları: Hangi Koşullarda Taşınma Masrafları Talep Edilebilir?
Türkiye’de kiracı-ev sahibi ilişkileri, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu kapsamında düzenlenmektedir. Kiracılar için en zorlu süreçlerden biri, beklenmedik tahliye durumlarıdır. Bu gibi durumlarda ortaya çıkan taşınma masrafları, maddi ve manevi yükü artırmaktadır. Peki, kiracı olarak tahliye edildiğinizde hangi şartlarda taşınma masraflarınızı talep edebilirsiniz? Bu makalede, Türk hukuk sisteminde kiracıların haklarını ve taşınma masraflarını geri almanın yollarını detaylıca inceliyoruz.
Haksız Tahliye Durumları ve Yasal Haklar
Kiracının haksız şekilde tahliye edilmesi durumunda, taşınma masraflarının talep edilebilmesi için belirli koşulların oluşması gerekmektedir. Türk Borçlar Kanunu’na göre kiracının taşınma masraflarını talep edebileceği durumlar şunlardır:
- Sözleşme süresinin dolmadan tahliye edilme: Kira sözleşmesinde belirtilen süre tamamlanmadan ev sahibi tarafından yapılan tahliye talepleri, kanuna aykırıdır ve tazminat hakkı doğurur.
- Geçersiz gerekçeyle tahliye: Ev sahibinin, 6098 sayılı kanunda belirtilen geçerli sebeplere dayanmadan tahliye talep etmesi durumunda, kiracı zararlarını talep edebilir.
- Yalan beyanla tahliye: Ev sahibinin “kendim oturacağım” veya “akrabam yerleşecek” gibi gerekçelerle tahliye talep edip, sonrasında evi üçüncü şahıslara kiralaması durumunda, kiracı tazminat hakkına sahiptir.
- İhtiyaç nedeniyle tahliye sonrası ev boş bırakılırsa: Yargıtay kararlarına göre, ihtiyaç nedeniyle tahliye talep edilip, ev üç yıl içinde haklı bir sebep olmaksızın boş bırakılırsa tazminat hakkı doğar.
Taşınma Masraflarının Kapsamı
Tahliye edilen kiracının talep edebileceği masraflar şunlardır:
- Nakliye masrafları: Eşyaların yeni adrese taşınması için yapılan tüm harcamalar.
- Komisyon ve depozito farkları: Yeni kiralanan evde ödenen komisyon ve eski eve göre fazla ödenen depozito farkları.
- Geçici konaklama giderleri: Taşınma sürecinde ortaya çıkan geçici konaklama giderleri.
- Abonelik masrafları: Elektrik, su, doğalgaz ve internet gibi aboneliklerin taşınması için yapılan masraflar.
- Tadilat ve onarım masrafları: Yeni evde kiracının yaptırmak zorunda kaldığı temel tadilat ve onarım masrafları.
Taşınma Masraflarını Talep Etme Süreci
Taşınma masraflarını talep etmek için izlenmesi gereken adımlar:
1. Belgelendirme Yapılması
- Tüm masrafları kanıtlayan fatura, makbuz ve dekontların saklanması gerekir.
- Taşınma şirketiyle yapılan sözleşme ve ödeme belgeleri muhafaza edilmelidir.
- Yeni ev için yapılan tüm ödemelerin kayıtları tutulmalıdır.
2. İhtarname Çekilmesi
- Noter kanalıyla ev sahibine ihtarname çekilmelidir.
- İhtarnamede taşınma masrafları detaylı olarak belirtilmelidir.
- Ödeme için makul bir süre tanınmalıdır (genellikle 7-15 gün).
3. Hukuki Sürecin Başlatılması
- İhtarnameye cevap alınamaması veya talebin reddedilmesi durumunda dava açılabilir.
- Tazminat davası 5 yıllık zamanaşımı süresine tabidir.
- Dava, kiralanan taşınmazın bulunduğu yer mahkemelerinde açılır.
Tazminat Davası İçin Gereken Belgeler
Tazminat davası açarken hazır edilmesi gereken belgeler:
- Kira sözleşmesinin aslı veya onaylı sureti
- Tahliye kararı veya tahliye protokolü
- Taşınma masraflarını gösteren faturalar ve dekontlar
- Yeni kiraladığınız eve ilişkin kira sözleşmesi
- Ev sahibine çekilen ihtarname ve tebliğ belgesi
- Tanık beyanları (gerekirse)
Yargıtay’ın Emsal Kararları
Türk yargı sistemi, kiracıların haksız tahliye durumlarında uğradıkları zararların tazminini öngören birçok emsal karara imza atmıştır. Yargıtay’ın bu konudaki bazı önemli kararları:
- Yargıtay 6. Hukuk Dairesi’nin 2019/3452 E., 2019/7865 K. sayılı kararında, kiracının ihtiyaç nedeniyle tahliye edilip, evin boş bırakılması durumunda tazminat hakkının olduğu vurgulanmıştır.
- Yargıtay 3. Hukuk Dairesi’nin 2018/4519 E., 2018/11025 K. sayılı kararında, yalan beyanla tahliye edilen kiracının maddi ve manevi tazminat talep edebileceği belirtilmiştir.
- Yargıtay 6. Hukuk Dairesi’nin 2020/1755 E., 2020/5642 K. sayılı kararında, tahliye sonrası evin üçüncü kişilere kiralanması durumunda kiracının uğradığı zararın tazmini gerektiği ifade edilmiştir.
Kiracı olarak haklarınızı bilmek ve haksız tahliye durumlarında yasal yollara başvurmak önemlidir. Taşınma masraflarını talep edebileceğiniz durumlarda, tüm masrafları belgelendirmek ve hukuki süreci doğru şekilde yönetmek gerekir. Ev sahibinin haksız tahliye talebi karşısında Türkiye Barolar Birliği aracılığıyla bir avukata danışmanız, haklarınızı korumanıza ve uğradığınız zararların tazminini sağlamanıza yardımcı olacaktır.
Türk hukuk sistemi, kiracıların haksız tahliye durumlarında korunmasını sağlayan güçlü düzenlemeler içermektedir. Bu haklarınızın farkında olmak ve gerektiğinde yasal yollara başvurmak, adil bir kiracı-ev sahibi ilişkisinin tesis edilmesine katkı sağlayacaktır.
